Στην Ημερίδα με θέμα «Κυκλική Οικονομία και Διαχείριση Αποβλήτων» που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Επιμόρφωσης του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, παρουσιάστηκε το πρωτοποριακό Πάρκο Κυκλικής Οικονομίας του Δήμου Ηρακλείου και του Ε.Σ.Δ.Α.Κ. από τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Χάρη Μαμουλάκη.
Η έναρξη των εργασιών έγινε από τον αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη, τον αν. Υπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας Σωκράτη Φάμελλο και τονΓεν. Γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπ. Εσωτερικών, Ευάγγελο Καπετάνιο.
Σκοπός της Ημερίδας, ήταν η ευαισθητοποίηση και η πληροφόρηση των άμεσα και έμμεσα εμπλεκομένων στελεχών της κεντρικής διοίκησης, των περιφερειών και των δήμων, των διαχειριστικών αρχών των φορέων διαχείρισης, των αδειοδοτικών και ελεγκτικών υπηρεσιών, στον σχεδιασμό και την εφαρμογή συνθηκών κυκλικής οικονομίας στην χώρα μας. Στην Ημερίδα πραγματοποιήθηκαν εισηγήσεις σχετικές με τις αλλαγές και τις καινοτομίες που επέρχονται στη διαχείριση αποβλήτων στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας με έμφαση στις νέες απαιτήσεις, τις δυνατότητες και τις υποχρεώσεις των Ο.Τ.Α., το νέο θεσμικό πλαίσιο, αλλά και τις ευκαιρίες που δημιουργούνται.
Μεταξύ των θεμάτων της ημερίδας ήταν:
- Η κυκλική οικονομία στην παραγωγή και στην κατανάλωση
- Το πλαίσιο στρατηγικής και το Εθνικό Σχέδιο για την Κυκλική Οικονομία
- Η κυκλική οικονομία μέσα από καλές πρακτικές
- Η διαχείριση αποβλήτων σε μια κυκλική οικονομία
- Οι πρόσφατες αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο και στο πλαίσιο σχεδιασμού αναφορικά με τη διαχείριση αποβλήτων.
Στον χαιρετισμό του ο Πρόεδρος του Ε.Σ.Δ.Α.Κ. και Αντιδήμαρχος Ανακύκλωσης και Καθαριότητας Ηρακλείου Χάρης Μαμουλάκης ανέφερε: «Αξιότιμες κυρίες, αξιότιμοι κύριοι. Ο κόσμος γύρω μας αλλάζει χωρίς να μας ρωτάει. Ζώντας σε μια ζοφερή εποχή, καθημερινά διαπιστώνουμε ότι τίποτα δεν θυμίζει το χθες. Άλλοτε, οι σελίδες της Ιστορίας κατέγραφαν τις μεγάλες κοινωνικές επαναστάσεις, τους απελευθερωτικούς αγώνες, τη δημιουργία εθνικών κρατών.
Σήμερα στις νέες σελίδες της γράφονται οι μεγάλες αλλαγές που επιφέρει η παγκοσμιοποίηση και οι νέες τεχνολογικές εφαρμογές. Δύο μεγάλες προκλήσεις αφήνουν ανεξίτηλο το αποτύπωμά τους στη νέα περίοδο που έχουμε εισέλθει.
Δύο μεγάλες προκλήσεις, δύο μεγάλες ευκαιρίες: η ψηφιακή επανάσταση και η κυκλική οικονομία. Με αυτές φέρνουμε το μέλλον στο παρόν.
Το στοίχημα που καλούμαστε να βάλουμε και να κερδίσουμε είναι η εναρμόνισή μας, η ανταπόκρισή μας στις νέες ανάγκες και απαιτήσεις. Διαφορετικά θα βρεθούμε σε ρόλο θεατή, βλέποντας τα τρένα να περνούν.
Μπορούμε όμως να γίνουμε κι εμείς πρωταγωνιστές. Αρκεί να υπάρχει βούληση, διορατικότητα. Και πρωτίστως να αφήσουμε στην άκρη ό,τι μας κρατούσε καθηλωμένους στο παρελθόν.
Αναχρονισμοί, αγκυλώσεις, ιδεοληπτικές εμμονές μας αποτρέπουν να σηκώσουμε ταχύτητα. Το ίδιο ανασταλτικοί παράγοντες είναι και οι αυταρέσκειες και οι μονομέρειες.
Κυρίες και κύριοι.
Η κλιματική αλλαγή δημιουργεί νέα δεδομένα. Ο πλανήτης επιβαρύνεται. Η ζωή μας αντιμετωπίζει νέα προβλήματα. Οι χθεσινές βεβαιότητες είναι ξεπερασμένες. Αν δεν νοιαστούμε για τις επιπτώσεις οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν θα έχουν τρομακτικές συνέπειες για μας.
Εξ ου και απαιτείται να δούμε με νέα ματιά τη ζώσα πραγματικότητα που έχουμε μπροστά μας. Τα παλιά εργαλεία δεν αρκούν. Η ανάπτυξη και η ευημερία δεν θα έρθει με τους παλιούς φορμαλισμούς.
Ζωτική ανάγκη έχουμε ένα νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα. Τα παλιά είναι παρωχημένα. Δεν ανταποκρίνονται στις νέες ανάγκες και ευκαιρίες. Στην ουσία ό,τι ήταν να δώσουν το έδωσαν.
Ως εκ τούτου, αν θέλουμε να εναρμονιστούμε με την πρόοδο και την ευημερία, οφείλουμε να κάνουμε ένα πράγμα: Να συνδυάσουμε την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων που διαθέτει η χώρα μας με τις αλλαγές που επιφέρουν στη ζωή μας, στην παραγωγή και στην οικονομία οι μεγάλες τεχνολογικές κατακτήσεις της ψηφιακής εποχής και της κυκλικής οικονομίας.
Η αξία και των δύο δεν προσμετράται μόνο με την καταλυτική τους συνεισφορά στην υπέρβαση της πολλαπλής υστέρησης που εμφανίζουμε. Πρωτίστως, διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη διασφάλιση υψηλών ρυθμών ανάπτυξης. Στην ουσία συνιστούν δείκτες για την οικονομική μεγέθυνση, για την οικονομική αποτελεσματικότητα.
Με τη στρατηγική της κυκλικής οικονομίας μπορούμε να κάνουμε πολλά. Μπορούμε να αξιοποιήσουμε όλες τις δυνατότητες και ευκαιρίες που διαθέτουμε, διευρύνοντας περαιτέρω τα οικονομικά μας οφέλη. Μπορούμε να ενισχύσουμε τον εθνικό και κοινωνικό μας πλούτο, δημιουργώντας ένα νέο επιχειρηματικό περιβάλλον το οποίο θα προσφέρει νέες θέσεις εργασίας. Έως το 2030 πάνω από ένα εκατομμύριο.
Εστιάζοντας στην επαναχρησιμοποιίηση, στην επισκευή, στην ανανέωση μπορούμε να εκμεταλλευτούμε τα απόβλητα. Με τον τρόπο αυτό εξοικονομούμε φυσικούς πόρους και ενέργεια, ενώ μειώνουμε δραστικά και τον όγκο των απορριμμάτων.
Απομακρυνόμαστε από τις μη βιώσιμες πρακτικές του παρελθόντος. Μεταβαίνουμε σε μια οικονομία σε αρμονία με τη φύση, αλλά και πιο παραγωγική και αποδοτική. Και κυρίως πιο εξωστρεφή.
Βεβαίως για τη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία, σημαντικό ρόλο έχουν να διαδραματίσουν οι φορείς της Τοπικής και Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης. Όλοι εμείς οφείλουμε να προσαρμόσουμε τις στρατηγικές μας.
Ο Ενιαίος Σύνδεσμος Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης στα 17 χρόνια της λειτουργίας του έχει προχωρήσει σε σημαντικές παρεμβάσεις και έργα, με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος, την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών, την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας.
Κατά την τελευταία τριετία πραγματοποιήσαμε τις απαραίτητες τροποποιήσεις στον υφιστάμενο περιφερειακό σχεδιασμό και στον προγραμματισμό των έργων έτσι ώστε να είναι σύμφωνος με τον Εθνικό Σχεδιασμό και τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις για την κυκλική οικονομία.
Εστιάζουμε στη διαλογή στην πηγή, στην ανακύκλωση και στην ανάκτηση των απορριμμάτων. Εκεί έχει μετατοπιστεί το κέντρο βάρους όλων των προσπαθειών μας. Ιδιαίτερα περήφανοι είμαστε για το Περιβαλλοντικό Πάρκο Κυκλικής Οικονομίας που υλοποιούμε σε συνεργασία με τον Δήμο Ηρακλείου.
Πρόκειται για ένα εμβληματικό και καινοτόμο έργο που θα εκτείνεται σε μια έκταση 270 στρεμμάτων στη θέση «Μαύρος Σπήλιος» στην περιοχή της Νέας Αλικαρνασσού.
Η χρηματοδότησή του θα γίνει από εγχώριους και κοινοτικούς πόρους, συνολικού ύψους 45 εκατομμυρίων ευρώ και προβλέπεται να ολοκληρωθεί την επόμενη πενταετία (2018-2023).
Είναι το πρώτο στην Κρήτη πάρκο διαχείρισης, ανακύκλωσης, διαλογής απορριμμάτων και ανάκτησης ανακυκλώσιμων υλικών. Παράλληλα, θα διαθέτει χρήσεις και δραστηριότητες έρευνας, καινοτομίας, περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, καθώς και αναψυχής και ψυχαγωγίας. Το έργο στοχεύει να αποτελέσει πόλο έλξης για μικρούς και μεγάλους, καθώς θα μπορούν να το επισκέπτονται οι πολίτες του Ηρακλείου και της Κρήτης, αλλά και οι τουρίστες της περιοχής. Η επισκεψιμότητά του εκτιμάται να ανέλθει στα 10.000 άτομα ετησίως, ενώ θα δημιουργηθούν περισσότερες από 250 θέσεις εργασίας.
Τα οφέλη που θα προκύψουν από τη λειτουργία του Πάρκου είναι ιδιαίτερα σημαντικά. Αναφέρω ενδεικτικά:
- Αύξηση των ποσοτήτων διαχωριζόμενων ανακυκλώσιμων απορριμμάτων.
- 35.000 τόνοι ετησίως ανακτώμενη ποσότητα αξιοποιήσιμων υλικών.
- Μείωση των αποβλήτων που θα οδηγούνται για ταφή.
- Δραστική μείωση περιβαλλοντικής όχλησης από τις υφιστάμενες παλαιές εγκαταστάσεις.
- Εξοικονόμηση ενέργειας με την ανάπτυξη φιλικής προς το περιβάλλον παραγωγής ενέργειας και με τη χρήση οικονομικά αποδοτικότερων ΑΠΕ.
- Ενίσχυση της οικονομίας της γνώσης, της έρευνας και της καινοτομίας, με τη συνεργασία εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στο Κέντρο Έρευνας και Καινοτομίας.
Κυρίες και κύριοι, το ζήτημα της ορθής διαχείρισης των απορριμμάτων καλούνται να αντιμετωπίσουν όλες οι σύγχρονες κοινωνίες. Είναι ιδιαίτερα κρίσιμο με οικονομική, κοινωνική και βεβαίως περιβαλλοντική διάσταση. Συνδέεται άρρηκτα με τον τρόπο που χρησιμοποιούμε τους φυσικούς και οικονομικούς πόρους, με το πώς βλέπουμε το μέλλον μας.
Η ανακύκλωση εκ των πραγμάτων συνιστά μείζονα προτεραιότητα, προκειμένου να εκμεταλλευτούμε τα πλεονεκτήματα που μας παρέχουν τα απόβλητα. Παράλληλα θα πρέπει να δοθεί βαρύτητα σε διαδικασίες όπου η ανακύκλωση υλικών συνδυάζεται με την ανάκτηση ενέργειας. Είναι σημαντικό να βλέπουμε τα προϊόντα σαν μια ευκαιρία να δημιουργήσουμε αξία, όχι όταν κλείσουν τον κύκλο τους, αλλά σε κάθε στάδιο της ζωής τους.
Με την κυκλική οικονομία μπορούμε να κάνουμε πράξη μια βαθιά τομή στην παραγωγική, οικονομική, επιστημονική, τεχνολογική και αναπτυξιακή μας συνέχεια. Με την κυκλική οικονομία δίνουμε πρακτικό στην καινοτομία, στη βιώσιμη και πράσινη ανάπτυξη.
Μπορούμε να αποδείξουμε αυτό που συνηθίζω συχνά να λέω ότι «το μέλλον ανήκει στα σκουπίδια».
Σας ευχαριστώ».
Το Περιβαλλοντικό Πάρκο Κυκλικής Οικονομίας
Πρόκειται για πρώτο ανάλογο πάρκο που θα δημιουργηθεί στην Κρήτη και το οποίο συνδυάζει την περιβαλλοντική εκπαίδευση με την αναψυχή, οργανώνει σε ενιαία έκταση πολλές και διαφορετικές χρήσεις, είναι ανοιχτό σε επισκέψεις σχολείων, φορέων και συλλόγων, ενώ μπορεί να αναπτύσσει ταυτόχρονα διάφορεςδράσεις προώθησης της κυκλικής οικονομίας.
Το Περιβαλλοντικό Πάρκο Κυκλικής Οικονομίας, το οποίο έχει αποσπάσει το Ελληνικό Βραβείο για το Περιβάλλον 2018, προτείνεται να αναπτυχθεί και νααναβαθμίσει μια περιοχή μεγαλύτερη των 270 στρεμμάτων στη Νέα Αλικαρνασσό (βόρεια της Βιομηχανικής Περιοχής) με τη λειτουργία του να να συμβάλλειστην ανάπτυξη της κυκλικής οικονομίας στην Κρήτη, αλλά και να αναβαθμίζει περιβαλλοντικά – και όχι μόνο – τη συγκεκριμένη περιοχή.
Οι στόχοι από τη δημιουργία του Περιβαλλοντικού Πάρκου Κυκλικής Οικονομίας είναι:
- Να είναι ανοιχτό και επισκέψιμο σε πολίτες, σχολεία, εκπαιδευτικά ιδρύματα, παραγωγικούς φορείς εντός και εκτός Περιφέρειας Κρήτης.
- Να συνδυάσει την περιβαλλοντική διαχείριση με την ενημέρωση, την εκπαίδευση, την καινοτομία και την αναψυχή.
- Να οργανώσει χωροταξικά το σύνολο των επιμέρους χρήσεων της ενιαίας έκτασης που βρίσκονται στη θέση «Μαύρος Σπήλιος» και να αναβαθμίσει περιβαλλοντικά την περιοχή.
- Να δώσει προτεραιότητα στις δράσεις ενημέρωσης κοινού, στην πρόληψη – επαναχρησιμοποίηση καθώς και στην χωριστή συλλογή για ανάκτηση ανακυκλώσιμων υλικών και ενεργειακή αποδοτικότητα με νέες δράσεις.
